Werk en spondyloartritis
Kan ik blijven werken met spondyloartritis (SpA)?
Tijdens opflakkeringen kan het wel eens voorkomen dat je je ziek moet melden, maar meestal kan je met SpA wel blijven werken.
Verschillende factoren zijn hier bepalend: het soort werk dat je doet, de werkdruk, de ernst van je klachten, mogelijkheid om extra pauzes te nemen, de flexibiliteit van je werkgever en collega’s, de houding waarin je moet werken, de mogelijkheid om te wisselen van houding tijdens het werk, etc.
Als je merkt dat de uitvoering van je job moeilijk begint te worden, praat je best even met je leidinggevende, als die op de hoogte is van je ziekte en de verstandhouding goed is. Je kan dan je problemen kenbaar maken en samen met je baas bespreken wat eventueel kan aangepast worden op de werkvloer. Ook een gesprek met de arbeidsarts kan een oplossing bieden.
Vaak maakt het al een heel verschil als je deeltijds kan werken, maar dat heeft natuurlijk ook financiële gevolgen. Kan je dat doen in het kader van tijdskrediet of een thematisch verlof, dan heb je vaak nog recht op een tegemoetkoming van de Rijksdienst voor arbeidsvoorziening (RVA). Ook bestaat in heel wat omstandigheden de mogelijkheid om progressief te werken binnen het stelsel van arbeidsongeschiktheid.
Sommige patiënten met SpA moeten op zoek naar een job die meer aangewezen is voor hun aandoening, wat niet altijd lukt binnen de organisatie waar ze al werkzaam zijn.
Gelukkig is er ook ondersteuning mogelijk om zo lang mogelijk aan de slag te kunnen blijven. In sommige gevallen is die echter niet toepasbaar.
Je kan bij de reumacoach van Reumanet ([email protected]) terecht voor meer informatie.
Werk en spondyloartritis
Welke ondersteuning kan ik krijgen om te blijven werken?
Individueel maatwerk
Als je merkt dat je gezondheidstoestand je functioneren op het werk beïnvloedt, kan je werkgever een premie voor individueel maatwerk aanvragen. Als je bv. wat trager werkt, vaak afwezig bent, meer pauzes of bewegingsmomenten nodig hebt tijdens het werk, kan deze premie het ‘rendementsverlies’ compenseren. Als patiënt moet je eerst je arbeidsbeperking laten erkennen door de VDAB. Daarna kan je werkgever de premie aanvragen.
In de meeste sectoren kan dit aangevraagd worden, maar soms is het bijna niet mogelijk om compensaties op de werkvloer in te voeren, bv. in het onderwijs of in de zorg. Dan heeft het ook weinig zin om hem aan te vragen en moet er een andere oplossing gezocht worden.
Individueel maatwerk vervangt vanaf 01/07/2023 de Vlaamse Ondersteuningspremie (VOP).
Loopbaanbegeleiding
Wanneer je vaststelt dat je je huidige job niet langer meer kunt uitvoeren, maar toch nog kunt blijven werken, heb je recht op loopbaanbegeleiding. Je moet hiervoor wel een arbeidscontract hebben. Tijdens de loopbaanbegeleiding kom je door gesprekken en oefeningen te weten welke andere jobs voor jou misschien nog wel kansen bieden. Op de website van de VDAB vind je de adressen van loopbaancentra. De begeleiding wordt betaald met loopbaancheques die je ook aanvraagt via de website van de VDAB.
Werk en spondyloartritis
Bij problemen kan je ook gebruik maken van coaching op de werkvloer door een jobcoach. Hij bekijkt samen met jou welke aanpassingen mogelijk zijn op je werk zodat je het kan blijven uitvoeren. Je kan daarvoor terecht bij een Gespecialiseerde Opleidings-, Begeleidings- en Bemiddelingsdienst (GOB). Je vindt er één in jouw buurt via de website van de VDAB.
Vaak ziet een jobcoach nog aanpassingen waar jij en je werkgever niet aan gedacht hebben en die toch haalbaar zijn. Hij kan je ook vertellen op welke bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen je recht hebt en je helpen bij de aanvraag.
Deze begeleiding is gratis.
Werk en spondyloartritis
Gedeeltelijke werkhervatting om medische redenen
Aansluitend op ziekteverlof kan je het werk in sommige gevallen deeltijds terug hervatten i.p.v. voltijds weer aan de slag te gaan. Dit noemt ‘gedeeltelijke werkhervatting om medische redenen’, ‘progressief werken’ of ‘progressieve (her)tewerkstelling’ of ook soms ‘toegelaten arbeid’. Je hebt immers een toelating nodig van de mutualiteit. Je ontvangt een deel loon van je werkgever en een aanvulling via ziekte-uitkering.
Dit kan alleen als je een ziekte-uitkering ontvangt van de mutualiteit, dit geldt voor zowel werknemers als zelfstandigen. Meer informatie hierover vind je op de website van Reumanet.
Werk en spondyloartritis
Maatregelen voor ambtenaren
In de openbare sector (ambtenaren) bestaan gelijkaardige maatregelen voor vastbenoemden/statutairen. De regelgeving is echter verschillend in de lokale, Vlaamse, provinciale of federale overheid. In het onderwijs geldt nog een andere regelgeving. Je kan best informatie inwinnen bij de dienst HR of bij je leidinggevenden. Het is ook aan te raden informatie in te winnen bij de vakbond. Ook op de website van Reumanet kan je informatie vinden over de mogelijkheden in de verschillende overheden en sectoren en waar je daarvoor terecht kan.
Werk en spondyloartritis
Waar kan ik terecht voor ondersteuning?
(financieel, mentaal, mobiliteit, op de werkvloer)
Voor chronisch zieken zijn er verschillende vormen van ondersteuning mogelijk. We geven hieronder een overzicht van verschillende mogelijkheden. Niet iedereen kan een beroep doen op de vermelde diensten of heeft recht op de vermelde mogelijkheden. Dat hangt af van de individuele situatie van iedere patiënt. Als er een nood is en je denkt in aanmerking te komen voor één of andere ondersteuning, kan jij je best goed informeren.
Je kan de ‘Rechtenverkenner’ raadplegen om op te zoeken van welke steun jij kan gebruik maken op www.rechtenverkenner.be Wij geven hieronder al een opsomming van een aantal personen en instanties waar je ondersteuning kan verkrijgen:
Financiële ondersteuning
Medische kosten kunnen soms hoog oplopen, al naargelang van het verloop van je ziekte.
In de eerste plaats zorgen de mutualiteiten voor een groot deel van de terugbetaling van je medische kosten. Patiënten met SpA, die om functionele redenen behoefte hebben aan intensieve kinesitherapie, hebben recht op een E-pathologie. Normaal betaalt de mutualiteit maar een beperkt aantal behandelingen bij de kinesist terug. Met een E-pathologie is dat aantal onbeperkt (maximum 1 beurt per dag). Vraag ernaar bij je reumatoloog of kinesist. Die kan jou de nodige documenten bezorgen om dat in orde te brengen.
De mutualiteit zorgt ook voor toestemming voor verhoogde tegemoetkoming voor bepaalde geneesmiddelen en pijnstillers.
Als je medische kosten boven een bepaald bedrag uitkomen, ontvang je van de mutualiteit jaarlijks een forfaitair bedrag om (een deel van) je kosten te dekken.
Lukt het je ondanks de tussenkomst van de mutualiteit niet om al je medische kosten te betalen, dan kan je terecht bij het OCMW in je gemeente. Zij kunnen, indien nodig, ook voorschotten toekennen, een leefloon uitbetalen of zorgen voor budgetbeheer.
Als je een erkende handicap hebt, kan je bij de Federale overheidsdienst (FOD) Sociale Zekerheid een inkomensvervangende tegemoetkoming en/of een integratietegemoetkoming aanvragen.
www.handicap.belgium.be
Een volledig overzicht van alle financiële en fiscale maatregelen vind je op www.vlaanderen.be/financiele-en-fiscale-tegemoetkomingen-voor-personen-met-een-handicap
Mobiliteitsondersteuning
Wie erkend is als persoon met een handicap of een beroepshandicap, kan een gratis abonnement van De Lijn krijgen. Hiervoor kan je terecht bij het VAPH.
Reizigers met een beperkte mobiliteit kunnen bij de NMBS persoonlijke assistentie aanvragen. Via het VAPH kan je een kaart aanvragen voor een kosteloze begeleider op het openbaar vervoer. De persoon die jij meeneemt om je te begeleiden, moet dus niet betalen.
www.delijn.be
www.vaph.be
Verplaatsingen met aangepast vervoer zijn mogelijk via de ‘De Diensten voor Aangepast Vervoer (DAV)’ of ‘De Minder Mobielen Centrale’. Dat kan voor personen die door hun mobiliteitsbeperkingen geen gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer.
www.vlaanderen.be/mobiliteit-met-een-handicap
www.odav.be
www.mpact.be//dienst/minder-mobielen-centrales
De FOD Sociale Zekerheid voorziet ook ondersteuning voor personen met een erkende handicap. Zij kunnen een ‘Parkeerkaart voor personen met een handicap’ aanvragen om gebruik te kunnen maken van bijzondere parkeerplaatsen. Onder bepaalde omstandigheden kunnen zij genieten van een verlaagd BTW-tarief bij de aankoop van een wagen, ook aan te vragen via de FOD Sociale Zekerheid.
www.socialsecurity.be/citizen/nl/handicap-invaliditeit/vervoer-en-mobiliteit
Algemene ondersteuning
- Huisarts en/of reumatoloog
Als patiënt kan je uiteraard terecht bij je huisarts en/of reumatoloog met vragen over je ziekte.
Je apotheker kan je informeren over je medicatie. Als chronisch patiënt is aan te raden om een vaste apotheker te hebben. Die kan je medicatieschema bijhouden en je adviseren i.v.m. het gebruik en het combineren van je medicatie.
Zij kunnen informatie verschaffen over algemene zaken.
De sociale dienst van de mutualiteit kan samen met jou de graad van je zorgbehoefte vaststellen. Indien nodig begeleiden zij je om je in te schrijven bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). Zij kunnen voor jou ook een persoonlijk assistentiebudget voor minderjarigen of een persoonsvolgend budget voor meerderjarigen aanvragen.
Het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap kan tegemoetkomen voor mobiliteitshulpmiddelen (zie verder) en bepaalde erkenningen en subsidiëring.
www.vaph.be
Deze kaart wil de toegang van personen met een handicap tot bv. cultuur, sport en vrijetijdsbesteding bevorderen. Ze is aan te vragen via de FOD Sociale zekerheid of het VAPH.
www.eudisabilitycard.be
Mantelzorgers kunnen voor algemene informatie terecht op www.steunpuntmantelzorg.be .
Zij kunnen ook mantelzorgverlof aanvragen bij de RVA.
www.rva.be/nl/documentatie/infoblad/t164
Mentale ondersteuning
- Huisarts en/of reumatoloog
Ook voor mentale problemen zijn zij je eerste aanspreekpunt. Zij kunnen een luisterend oor bieden en kunnen je indien nodig doorverwijzen.
Ga je liever zelf op zoek naar mentale ondersteuning, dan kan je terecht bij het Centrum voor Algemeen Welzijn (CAW) voor informatie en advies.
www.CAW.be
- Centrum Geestelijke Gezondheidszorg
Voor ernstige psychische problemen kan je contact opnemen met het centrum Geestelijke Gezondheidszorg.
www.geestelijkgezondvlaanderen.be/centrum-geestelijke-gezondheidszorg-cgg
Je kan ook altijd zelf langsgaan bij een psycholoog, eventueel na een doorverwijzing door je huisarts.
www.vind-een-psycholoog.be
Zij kunnen je wegwijs maken om een beroep te doen op thuiszorgdiensten zoals bv. poetshulp, aankopen of ontlenen van materiaal voor thuisverzorging. Dat kan soms al een hele opluchting zijn.
Ondersteuning op de werkvloer
Zij behartigen de belangen van de werknemers en kunnen je helpen bij vragen over mogelijkheden om bijvoorbeeld minder uren te werken.
Als werken om medische redenen moeilijk wordt, kan je langsgaan bij de arbeidsarts om te bekijken wat er in jouw situatie nog mogelijk is. Voor bepaalde stelsels om deeltijds te werken, is bevestiging van de adviserende arts nodig.
Voor een heel aantal maatregelen kan je terecht bij de VDAB. Zie ook hoger (Welke ondersteuning kan ik krijgen om te blijven werken?)
De VDAB werkt samen met GTB (Gespecialiseerd Team Bemiddeling). Het GTB helpt mensen met gezondheidsproblemen om een geschikte job te vinden. Werkgevers worden door hen ondersteund bij de aanwerving van mensen met gezondheidsproblemen.
www.vdab.be/arbeidshandicap/ondersteunende-maatregelen
Mensen met SpA kunnen terecht bij de Reumacoach. Je kan haar contacteren via de website van Reumanet. Zij kan samen met jou bekijken welke mogelijkheden er zijn voor jou en waar je daarvoor terecht kan. Je kan bij haar langsgaan of online een gesprek hebben met haar.
www.reumanet.be
[email protected]
